Πλατυποδία και βλαισοπλατυποδία είναι μία δυσμορφία των πελμάτων που παρουσιάζεται και παρατηρείται απουσία της ποδικής κάμαρας και συνεπάγεται επαφή ολοκλήρου του πέλματος στο έδαφος.
Πλατυποδία
Πλατυποδία (pes planus)
Όλοι οι άνθρωποι κατά την γέννηση τους έχουν πλατυποδία. Οι ποδικές καμάρες αρχίζουν να σχηματίζονται μετά τον σχηματισμό των στηρικτικών συνδέσμων και μυών του πέλματος. Ο πλήρης σχηματισμός γίνεται μετά την ηλικία των 6 ετών. Πολλές φορές όμως, οι σύνδεσμοι και οι μύες είναι ασθενείς και τα πόδια παραμένουν επίπεδα, χωρίς να έχει διευκρινιστεί η αιτία.
Η πλατυποδία μπορεί να προέρχεται εκ γενετής ή μπορεί να είναι επίκτητη και να εμφανιστεί σε ενηλίκους μετά από κάποιον τραυματισμό στα κάτω άκρα του.
Η πλατυποδία είναι ιδιαιτέρως συχνή στον γενικό πληθυσμό και σύμφωνα με κάποιες έρευνες το 20-30% των ατόμων πάσχουν από πλατυποδία στο ένα ή και στα δύο πόδια. Οι άντρες έχουν επίσης, σύμφωνα με έρευνες, διπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν πλατυποδία σε σχέση με τις γυναίκες.
Τι είναι η ποδική κάμαρα;
Το σχήμα της είναι ελλειψοειδές και εκτείνεται από τα οπίσθια φύματα της πτέρνας μέχρι τις κεφαλές των μεταταρσίων. Η ποδική κάμαρα υποστηρίζει το βάρος του σώματος μεταξύ του προσθίου και του οπισθίου μέρους του ποδιού. Έχει μια τελεία αρχιτεκτονική κατασκευή που εξασφαλίζει ότι οι περισσότερες δυνάμεις που ασκούνται κατά την φόρτιση του ποδιού από μια δραστηριότητα, φιλτράρονται και έπειτα διαχέονται στα οστά του μηρού και της κνήμης. Η ποδική κάμαρα, συντελεί στη στήριξη του σώματος και είναι πολλές φορές υπεύθυνη για την φυσιολογική στάση του σώματος, για την βάδιση, το τρέξιμο και το άλμα. Η ποδική καμάρα αποτελείται από τα οστά που συγκρατούν σφιχτά οι ισχυροί σύνδεσμοι και τα μυϊκά συστήματα.
Στα παιδιά εμφανίζονται δυο τύποι πλατυποδίας:
• Χαλαρή (μετακινούμενη) πλατυποδία
• Μόνιμη (σπαστική) πλατυποδία
Χαλαρή (μετακινούμενη) πλατυποδία
Το συχνότερο τύπο πλατυποδίας αποτελεί η χαλαρή πλατυποδία. Η παραμόρφωση είναι εμφανής μόνο όταν το παιδί στέκεται με τα ποδιά στο έδαφος και εξαφανίζεται όταν στηρίζεται στην κορυφή των δακτύλων ή όταν ξαπλώνει. Οφείλεται συνήθως σε γενικευμένη χαλάρωση των συνδέσμων, καθώς όμως προχώρα η ανάπτυξη του παιδιού οι σύνδεσμοι διατείνονται και τα ποδιά γίνονται φυσιολογικά.
Μόνιμη (σπαστική) πλατυποδία
Μόνιμη πλατυποδία υπάρχει, αν η παραμόρφωση δεν εξαφανίζεται, όταν το παιδί στηρίζεται στις κορυφές των δακτύλων ή όταν ξαπλώνει. Η σπαστικότητα οφείλεται εν μέρει σε αρθρικές ανωμαλίες και εν μέρει σε σπασμό των γύρω μυών. Ο συνδυασμός πλατυποδίας με βλαισοποδία, δηλαδή όταν παρατηρείται στον άκρο πόδα μια στροφή της πτέρνας, ονομάζεται βλαισοπλατυποδία.
Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να φορούν καλά υποδήματα. Τα κάτωθι χαρακτηριστικά κρίνονται απαραίτητα να υπάρχουν:
• Ένα σταθερό τακούνι που εμποδίζει το οπίσθιο άκρο πόδι να στρέφεται προς τα μέσα η προς τα έξω
• Ένα σταθερό έσω χείλος για να υποστηρίζει την επιμήκη ποδική κάμαρα
• Μια σταθερή σόλα
• Να υπάρχει αρκετός χώρος για τη ανάπτυξη του ποδιού.
Ένα τέτοιο υπόδημα υποστηρίζει το πόδι και εξασφαλίζει σταθερή επαφή με το έδαφος.
Θεραπεία της πλατυποδίας
Η θεραπεία της πλατυποδίας μπορεί να είναι συντηρητική αλλά και χειρουργική. Η συντηρητική αντιμετώπιση στοχεύει στην αποκατάσταση της μηχανικής του ποδιού και στην μείωση της επιφάνειας βάδισης.
Συντηρητική αντιμετώπιση της πλατυποδίας
Το πελματογράφημα για την κατασκευή ορθωτικών πελμάτων αποτελεί έναν συντηρητικό τρόπο αντιμετώπισης έτσι ώστε το πέλμα να μειώσει σταδιακά το ποσοστό επαφής στην επιφάνεια οπού βαδίζει με αποτέλεσμα να αποφορτίζεται σημαντικά η περιοχή των μεταταρσίων του πέλματος, της πτέρνας και τον οστών του άκρου πόδα. Επίσης, επιθέματα σιλικόνης που κατασκευάζονται από τους ειδικούς ποδολόγους συντελούν και αυτά σταδιακά σε μια αύξηση της κάμαρας. Σημαντική είναι επίσης, η επιλογή του υποδήματος η οποία γίνεται με κριτήριο την σταθερότητα και την στήριξη που προσφέρει στον άκρο πόδα.
Ο Ποδολόγος του Ποδολογικού Κέντρου Medical Step
Ο Ποδολόγος του Ποδολογικού Κέντρου Medical Step προτείνει το πελματογράφημα με σκοπό να διαπιστωθεί η δυσμορφία του πέλματος και στην συνέχεια προτείνει την κατασκευή ορθωτικού πάτου εάν κριθεί απαραίτητο. Η ενημέρωση και ο ποδολογικός καθαρισμός σε σκληρύνσεις και κάλους – τύλους που σας προσφέρεται έχει σκοπό την αποφόρτιση του άκρου πόδα για την βελτίωση της ποιότητας της καθημερινότητας σας. Ως συντηρητική θεραπεία επίσης προτείνεται η φυσιοθεραπεία με ασκήσεις για ενδυνάμωση στους εξασθενημένους μύες.