Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια παχιά, σκληρή, ινώδης συνδετική ταινία η οποία εκτείνεται από το έσω φύμα της πτέρνας μέχρι τις κεφαλές των μεταταρσίων και αποτελείται από τρεις δέσμες έσω, έξω και κεντρική. Καλύπτει τους αυτόχθονες μύες και τα νευραγγειακά δεμάτια του ποδός. Η πελματιαία απονεύρωση αποτελεί μια σημαντική ανατομική δομή στήριξης της ποδικής καμάρας και επιπρόσθετα έχει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση των κραδασμών που ασκούνται στο πόδι όταν βαδίζουμε ή τρέχουμε.
Η φλεγμονή της πελματικής απονεύρωσης αποτελεί μια συχνή και ενοχλητική κατάσταση που προκαλεί πόνο και ευαισθησία στην κάτω επιφάνεια της πτέρνας, όταν το άτομο στέκεται όρθιο κατά την βάδιση. Η κλινική εξέταση θα δείξει ένα πολύ ευαίσθητο σημείο στην κατάφυση της απονεύρωσης στην πτέρνα και οι ακτινογραφίες μια οστική άκανθα (προεξοχή) στην ιδία θέση, χωρίς όμως άλλη ανωμαλία.
Τα συνηθέστερα αίτια της πελματιαίας απονευρωσίτιδας είναι:
– Η ορθοστασία: Η καταπόνηση των ποδιών με αυξημένα φορτία και με παπούτσια που δεν υποστηρίζουν επαρκώς την ποδική καμάρα.
– Οι σφιχτοί μύες στην γαστροκνημία περιοχή (γαστροκνήμιος, υποκνημίδιος) όπου αυξάνουν την βλαισότητα του ποδιού.
– Η παχυσαρκία.
– Η υψηλή ποδική καμάρα (κοιλοποδία) ή και η χαμηλή ποδική καμάρα (πλατυποδία).
– Ο σακχαρώδης διαβήτης.
– Ο τραυματισμός.
– Η έντονη αθλητική δραστηριότητα.
Η άκανθα είναι η οστέινη ανάπτυξη στο κάτω μέρος του οστού της πτέρνας, εκεί όπου προσφύεται η πελματιαία απονεύρωση (στην ακτινογραφία φαίνεται σαν μυτερό αγκάθι). Συνήθως, γίνεται αντιληπτό και εντοπίζεται κατά την στήριξη σε όρθια θέση ή τη βάδιση.
Η οστική άκανθα της πτέρνας δεν είναι αιτία της πελματιαίας απονευρωσίτιδας αλλά το αποτέλεσμα. Η άκανθα προκαλείται από χρόνια πελματιαία απονευρωσίτιδα. Στην φλεγμένουσα περιοχή, δημιουργείται ουλώδης ιστός από τον επαναλαμβανόμενο τραυματισμό της περιοχής, λόγω της μεγάλης τάσης των μυών του πέλματος. Έτσι, ο οργανισμός αντιδρά και δημιουργείται μια οστική προεξοχή από απόθεμα ασβεστίου. Το 50% των ασθενών με πελματιαία απονευρωσίτιδα εμφανίζουν και άκανθα πτέρνα στην πορεία.
Ο διαβήτης έχει βρεθεί ότι μπορεί να προκαλέσει άκανθα συνδυαζόμενος με επιβαρυντικές συνθήκες, γιατί δεν υπάρχει επαρκής αιμάτωση της περιοχής, οπότε προκαλείται τοπικά άσηπτη νέκρωση και ο οργανισμός δημιουργεί ασβέστωμα.