Η ανισοσκελία είναι μία παθολογική κατάσταση στην οποία παρατηρείται άνισο μήκος μεταξύ των δυο κάτω άκρων του ατόμου.
Είναι σπάνιο να έχουν τα κάτω άκρα μας το ίδιο μήκος. Συνήθως υπάρχει διαφορά μέχρι 1 cm.
Η ανισοσκελία διακρίνεται σε δύο βασικούς τύπους:
– Την ανατομική ανισοσκελία, η οποία οφείλεται σε διαφορές στο μήκος των οστών των κάτω άκρων. Στην ανατομική ανισοσκελία παρατηρείται πραγματική διαφορά στο μήκος των οστών των κάτω άκρων που μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικό μήκος των μηριαίων οστών, των κνημών και περονών.
Η ανατομική ανισοσκελία προκύπτει μετά από κατάγματα των κάτω άκρων, λοιμώξεις των οστών των κάτω άκρων, χειρουργικές επεμβάσεις στα κάτω άκρα ή το ισχίο ή από διάφορα αίτια που προκαλούν βλάβη στην ζώνη αύξησης (επίφυση) των μακρών οστών των κάτω άκρων κατά την ανάπτυξη του σκελετού.
– Την λειτουργική ανισοσκελία, στην οποία δεν παρατηρούνται πραγματικές διαφορές στο μήκος των οστών των κάτω άκρων. Η λειτουργική ανισοσκελία προκαλείται από παθήσεις των μυών και νεύρων στην λεκάνη ή στους μηρούς.
Οι νευρομυϊκές βλάβες προκαλούν υπερτονία (αυξημένη σύσπαση) των μυών της λεκάνης και του μηρού με αποτέλεσμα το ένα κάτω άκρο να έλκεται και να κρατιέται σε ψηλότερη θέση από το άλλο και να φαίνεται βραχύτερο (κοντότερο) παρά το γεγονός ότι δεν διαφέρει σε μήκος από το άλλο.
Η διάγνωση της ανισοσκελίας γίνεται από τον ειδικό ορθοπεδικό με βάση αρχικά την εξέταση των κάτω άκρων, του τρόπου βάδισης και κάποιες ειδικές δοκιμασίες και μετρήσεις. Η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού για την βαρύτητα και την διάρκεια των συμπτωμάτων είναι βασικής σημασίας. Οι απεικονιστικές μέθοδοι είναι απαραίτητες για να καθοριστεί ο βαθμός της ανισοσκελίας.
Οι απλές και ψηφιακές ακτινογραφίες επιτρέπουν με ακρίβεια τον υπολογισμό του μήκους των κάτω άκρων. Η αξονική τομογραφία μπορεί να ανιχνεύσει διαφορές στο μήκος των κάτω άκρων με ακρίβεια χιλιοστού και θεωρείται πιο αξιόπιστη από την μαγνητική τομογραφία, για την διάγνωση του βαθμού της ανισοσκελίας.
Ο ειδικός ορθοπεδικός καθορίζει επίσης αν πρόκειται για ανατομική ή λειτουργική ανισοσκελία καθώς και το είδος και την βαρύτητα των επιπλοκών της. Η έγκαιρη διάγνωση της ανισοσκελίας είναι βασικής σημασίας για την έγκαιρη έναρξη θεραπείας ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπλοκές.
Η θεραπεία της ανισοσκελίας θα πρέπει να αποφασίζεται μετά από λεπτομερή και εξατομικευμένη για κάθε ασθενή διερεύνηση της αιτιολογίας της, των επιπλοκών που έχει επιφέρει και καθορίζεται επίσης και από άλλους παράγοντες όπως η ηλικία, ο τρόπος ζωής ακόμα και η ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς.
Οι περισσότεροι ασθενείς αντιλαμβάνονται την ανισοσκελία σαν αναπηρία ή σωματικό μειονέκτημα και η χωλότητα που αυτή επιφέρει αποτελεί σημαντικό ψυχολογικό φορτίο.
Η μικρού βαθμού ανισοσκελία, που είναι και η συχνότερη, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με χρήση πελμάτων ειδικής κατασκευής (ενθεμάτων ή κοινώς πάτων) στο κοντύτερο πόδι. Η επιλογή των κατάλληλων πελμάτων γίνεται μετά από πελματογράφημα και την λήψη γύψινου προπλάσματος μέσω του αποτυπώματος του ποδιού σε αφρώδες υλικό. Γενικά τα πέλματα είναι αποτελεσματικά για ανισοσκελία έως 2 εκατοστά.
Η ανισοσκελία μεγαλύτερου βαθμού αντιμετωπίζεται συνήθως με την κατασκευή ειδικών υποδημάτων όπου η διαφορά προστίθεται στο τακούνι ή στην σόλα του υποδήματος για το βραχύτερο άκρο.
Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί χειρουργική θεραπεία με διάφορες επεμβάσεις βράχυνσης του μακρότερου μέλους ή επιμήκυνσης του βραχύτερου μέλους. Οι παραπάνω θεραπείες εφαρμόζονται σε ενηλίκους στους οποίους έχει ολοκληρωθεί η ανάπτυξη του σκελετού ενώ άλλες επεμβάσεις είναι διαθέσιμες για τα παιδιά με σοβαρή ανισοσκελία.
